Przepisy. Sałatka makaronowa z fasolą (4 porcje) aby ją przygotować potrzebować będziesz m.in. makaron, czerwoną fasolę, młodą cebulę, natkę pietruszki, oliwę, ocet winny, musztardę Dijon, czosnek. Najpierw włóż do salaterki makaron, fasolę, cebulę i natkę pietruszki. Wykonywanie regularnych badań, w tym EKG i badań krwi sprawdzających m.in. poziom cholesterolu oraz glukozy, jak również pozostawanie pod stałą opieką lekarską w przypadku stwierdzenia innych chorób układu krążenia, jest nieocenione w zapobieganiu zawałowi serca. Rekonwalescencja po zawale. Dla wielu osób zawał kończy się Objawy. Cichy zawał serca charakteryzuje się mało specyficznymi objawami, które często mogą być mylone ze zwykłymi nudnościami czy przeziębieniem. Dlatego większość chorych nie rozpoznaje cichego zawału w odpowiednim czasie. Objawy cichego zawału to m.in.: dolegliwości ze strony układu pokarmowego, takie jak zgaga, nudności Nie zawsze jednak świadczą one o zawale serca, na co z kolei wskazuje aktualnie obowiązujące zestawienie kryteriów nieprawidłowych załamków Q z tabeli 5. Ponadto załamki Q w V 2 i V 3, niezwiązane z zawałem serca, bywają wyrazem nieprawidłowego toru przewodzenia w przypadku bloku przedniej wiązki lewej odnogi. W tabeli 5 warto wieńcowej już po kilku godzinach może doprowadzić do śmierci komórek mięśnio-wych w sercu. Taką sytuację nazywamy zawałem. Co to jest zawał serca? Zawał serca to śmierć komórek mięśniowych serca, do której doszło na skutek ich niedokrwienia z powodu zamknięcia tętnicy wieńcowej doprowadzającej krew do serca. w grupach po planowym zabiegu angioplastyki oraz po zawale serca, wykazały, że efektywność w za-kresie redukcji modyfikowalnych czynników ryzy-ka była mniejsza u osób poddawanych zabiegom pla-nowym. Prawdopodobnie przeżycia związane z ostrą fazą zawału były silniejszym czynnikiem motywa-cyjnym [26]. Natomiast we wcześniejszych bada- . Czy zawał może powrócić? Prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca jest większe u osoby, u której już kiedyś wystąpił zawał serca. Oznaczy to, że zawał ma dużą tendencję do nawracania. Wydaje się być to logiczne – naczynia wieńcowe, w których zaawansowany proces miażdżycowy doprowadził do zawału, mogą ponownie spowodować niedokrwienie mięśnia sercowego. Stosowanie odpowiedniej diety, zmiana nawyków i profilaktyka zdrowotna mogą zmniejszyć ryzyko wystąpienia ponownego zawału do minimum. Ponowny zawał Do jakich powikłań może dojść po zawale serca? W zawale serca najgorsze nie jest samo niedokrwienie mięśnia sercowego, ale jego konsekwencje. Powikłania zawału dzielimy na ostre i przewlekłe. Najgorszym ostrym powikłaniem zawału serca jest nagłe zatrzymanie krążenia i zgon sercowy. Do przewlekłych powikłań choroby, wpływających na jakość życia chorego, zaliczamy pozawałowe zaburzenia rytmu serca, powikłania zakrzepowo-zatorowe oraz ostrą niewydolność serca. Powikłania zawału serca Jak przebiega leczenie po zawale serca? Podstawowe dwa cele leczenia pozawałowego to poprawa jakości życia i jego przedłużenie. Statystyki nie pozostawiają wątpliwości – choroba niedokrwienna serca jest główną przyczyną zgonów na świecie oraz jedną z najczęstszych przyczyn niepełnosprawności. Poprzez przedłużenie życia rozumiemy przede wszystkim zmniejszenie prawdopodobieństwa wystąpienia ponownego zawału czy innych chorób serca. Poprawa jakości życia to natomiast powrót do wszelkich aktywności, które mogły zostać przez zawał zahamowane. Zaliczamy tutaj aktywność fizyczną, zawodową, towarzyską, rodzinną i seksualną. Leczenie osób z przebytym zawałem serca Jak żyć po zawale serca? Wiele osób doświadcza stresu pozawałowego. Wynika on ze strachu przed kolejnym zawałem, częstymi wizytami u lekarza, koniecznością przyjmowania wielu leków oraz wizją zmiany dotychczasowego sposobu życia. Zmiana życia po zawale serca nie musi być jednak tak drastyczna. Profilaktyka wtórna zawału serca, czyli zapobieganie nawrotom zawału, to przede wszystkim zwalczanie czynników ryzyka zawału. Do podstawowych elementów profilaktyki zawału należy rzucenie nałogów, szczególnie palenia papierosów, leczenie współwystępujących chorób (nadciśnienia tętniczego, cukrzycy, hipercholesterolemii) i normalizacja masy ciała. W profilaktyce zawału bardzo dobre efekty przynosi zmodyfikowanie diety. Zmiana nawyków żywieniowych pomoże w zmniejszeniu masy ciała, a także wspomoże walkę z hipercholesterolemią – przyczyną miażdżycy. Zmiana stylu życia po zawale Jak powinna wyglądać dieta dla osób po zawale? Odpowiednia dieta po zawale serca jest jedną z podstawowych, żelaznych zasad zdrowego życia. Dieta powinna być lekkostrawna, bogatoresztkowa (bogata w błonnik), z dużą ilością wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, warzyw i owoców. Takie potrawy są składnikami tak zwanej diety śródziemnomorskiej, która jest często polecana dla osób po zawale. Należy unikać również tłustych potraw, nadmiaru cukrów i soli. Pamiętaj, żeby dostosować dietę do swoich indywidualnych potrzeb i chorób dodatkowych – nadciśnienia, cukrzycy, otyłości, hipercholesterolemii. Dieta pozawałowa Jaka aktywność fizyczna jest odpowiednia po zawale? Aktywność fizyczna po zawale jest wręcz niezbędna dla prawidłowej rehabilitacji serca. Chorzy pytają jednak często o to, czy uda im się powrócić do dawnej aktywności sprzed zawału. Serce po zawale jest na zawsze zmienione. Prawdą jest, że nie będziesz mógł uprawiać intensywnie i wyczynowo sportu. Lekarze bardzo pozytywnie wypowiadają się natomiast o dyscyplinach ogólnousprawniających, takich jak pływanie, spacery, czy jazda na rowerze. Spacerowanie dobre jest dla początkujących – z czasem można pokonywać coraz dłuższe dystanse. Jazda na rowerze bardzo dobrze usprawnia pracę mięśnia sercowego. Aktywność fizyczna po zawale Po zawale musisz odwiedzać swojego lekarza o wiele częściej niż wcześniej. Systematyczne kontrole lekarskie są bardzo ważne po zawale serca. Jeśli w Twojej przychodni jest to możliwe, umów się na kilka wizyt od razu w odpowiednich odstępach czasu, jakie zaleci lekarz. Pamiętaj też o badaniach – musisz wykonać je bezpośrednio przed wizytą lekarską (maksymalnie tydzień przed), aby ich wyniki były aktualne. Współpraca z lekarzem po zawale serca Jak wrócić do pracy po zawale? Zawał serca to bardzo traumatyczne wydarzenie. Dotyka zarówno sferę życia rodzinnego, osobistego, jak i zawodowego. W części przypadków zawał serca może być ściśle związany z pracą. Może nawet nosić znamiona choroby zawodowej, wywołanej przez określone czynniki ryzyka zawału serca, głównie przewlekły stres. Jeśli praca zajmuje dużo czasu i stanowi główną część Twojego życia, musisz zastanowić się, czy warto wracać do aktywności zawodowej. Decyzja należy do Ciebie. Musisz wziąć pod uwagę przede wszystkim względy zdrowotne. Aktywność zawodowa po zawale Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem! O ile pacjent tuż po zawale serca nie ma poważnych powikłań takich jak niewydolność serca lub zaburzeń rytmu, nie powinien leżeć w łóżku dłużej niż 24 godziny po ustąpieniu dolegliwości bólowych. Chorób serca nie możemy bagatelizować. Życie po zawale powinno być racjonalnie przemyślane. Warto zadabać o odpowiednią dietę i ćwiczenia. spis treści 1. Fizjoterapia po zawale serca 2. Rehabilitacja po zawale serca 1. Fizjoterapia po zawale serca W powinien być poddany ćwiczeniom biernym (np. fizjoterapeuta porusza nogami pacjenta), w powinien ćwiczyć czynnie (pacjent rusza nogami samodzielnie pod okiem fizjoterapeuty). W ciągu 3-4 tygodni po zawale pacjent powinien podlegać rehabilitacji i kształceniu prozdrowotnemu na oddziale rehabilitacji, a do 12 tygodnia po zawale – w warunkach ambulatoryjnych. Bardzo ważne, zwłaszcza krótko po zawale, aby pacjent nie ćwiczył „na własną rękę”, gdyż zbyt ciężkie ćwiczenia mogą być wtedy groźne dla życia! Nad wszystkim powinien czuwać specjalista, czyli fizjoterapeuta. Zobacz film: "Rehabilitacja kardiologiczna" Tak powinna wyglądać rehabilitacja osoby po zawale. Najczęściej jednak pacjent nie ma dostępu do fizjoterapii w odpowiednim zakresie. Usprawnianie kończy się wraz z wypisaniem go ze szpitala. Rolą fizjoterapeuty jest określenie zakresu wydolności osoby po zawale serca i pouczenie jej, jakie ćwiczenia i aktywność ruchowa jest odpowiednia w ich sytuacji. Dobrze jest, gdy pacjent może skorzystać z porad także po wyjściu ze szpitala. Osoba po zawale serca powinna stopniowo powrócić do życia codziennego i pracy zawodowej, aby nie dopuścić do zaburzeń rytmu serca. Konieczne jest wdrożenie tzw. prewencji wtórnej, czyli działania mające na celu zahamowanie postępu choroby wieńcowej i zapobieżenie kolejnemu zawałowi (prewencja pierwotna, to zapobieganie powstania choroby wieńcowej)! Niezmiernie ważna jest pierwsza pomoc przy zawale serca. 2. Rehabilitacja po zawale serca zaprzestaniu palenia, skutecznym leczeniu cukrzycy (cukry muszą być w normie!), odpowiednim leczeniu nadciśnienia (tak, by ciśnienie było niższe niż 140/90), utrzymaniu prawidłowych wartości cholesterolu, normalizacji masy ciała (trzeba schudnąć!), unikaniu stresów, aktywności fizycznej (niezbyt obciążające ćwiczenia). odpowiedniej diecie (najlepsza jest dieta śródziemnomorska – mało czerwonego mięsa i tłuszczów zwierzęcych, dużo ryb morskich i warzyw). Skorzystaj z usług medycznych bez kolejek. Umów wizytę u specjalisty z e-receptą i e-zwolnieniem lub badanie na abcZdrowie Znajdź lekarza. polecamy Artykuł zweryfikowany przez eksperta: Lek. Karolina Kropiewnicka-Buczek Lekarz, autorka wielu publikacji naukowych. Soki owocowe czy warzywne mogą nie tylko zastąpić posiłek, czy uzupełnić dietę o porcję witamin i innych ważnych składników odżywczych. Można je także wykorzystać w profilaktyce chorób serca. Zobacz, które soki warzywne oraz owocowe służą Twojemu sercu i dlaczego. Porcja zdrowia w szklance Wybierając składniki na sok czy też stawiając na gotowe wyroby, najczęściej kierujemy się ulubionym smakiem. Chcąc jednak zadbać o swoje zdrowie, warto prócz walorów smakowych postawić też na właściwości prozdrowotne tych napojów. Niektóre z nich pomagają na przykład zadbać o serce oraz dobrą kondycję całego układu krwionośnego. Są to soki: pomidorowy – zawierający dużo cennego dla naszego serca potasu; profilaktycznie zaleca się wypicie dziennie 1/4 szklanki tego soku; brzoskwiniowy – reguluje rytm serca; profilaktycznie również należy wypijać 1/4 szklanki napoju (nie powinny go jednak stosować: osoby otyłe, alergicy i cukrzycy) w ciągu dnia; winogronowy – regulujący stężenie cholesterolu we krwi; profilaktycznie należy wypijać 3 szklanki dziennie (nie powinny po niego sięgać: osoby otyłe, cukrzycy, osoby z chorobą wrzodową i cierpiący na biegunki); grejpfrutowy – wyrównuje ciśnienie, obniża ryzyko miażdżycy oraz żylaków; profilaktycznie należy wypijać dziennie 1 szklankę soku; (powinny z niego zrezygnować osoby przyjmujące leki nasercowe, gdyż osłabia ich działanie); aroniowy – reguluje ciśnienie, wspomaga pracę serca u osób po przebytym zawale; profilaktycznie zaleca się wypijać szklankę soku dziennie (leczniczo – dwie szklanki). *** Serce to ważny organ, który codziennie narażony jest na spore obciążenie. Nie posiada jednak zdolności regeneracji. Stąd też warto wiedzieć, jak postępować, by naszemu sercu żyło się z nami lżej. Soki owocowe czy warzywne to jeden z bardziej bezpiecznych metod dbania o serce. Jeśli nawet na liście naszych ulubionych smaków, nie ma tych, o których mowa w artykule, to może warto przynajmniej raz na jakiś czas zmienić swoje przyzwyczajenia … A już za tydzień wskażemy, jakie witaminy i minerały służą naszemu sercu oraz wyjaśnimy, gdzie ich szukać. *źródło: Poradnik Zdrowie październik/2017 grafika: Pytanie nadesłane do redakcji Czy można po koronarografii pić soki, spożywać posiłki? Czy są jakieś przeciwwskazania? Jakie mogą być powikłania po zabiegu? Odpowiedziała dr n. med. Agnieszka Tycińska Katedra i Klinika Kardiologii Uniwersytet Medyczny w Białymstoku W czasie koronarografii podawany jest kontrast. Jednym z działań niepożądanych po podaniu kontrastu są nudności i wymioty. Dlatego też zaleca się unikanie spożywania jakichkolwiek posiłków i picia napojów kilka godzin przed zabiegiem i po zabiegu. Natomiast bezpośrednio po zabiegu (a także w niektórych przypadkach przed zabiegiem, np. u pacjentów z niewydolnością nerek) należy zastosować dożylny wlew płynów (celem szybszej ewakuacji środka kontrastowego) i uniknięcia pokontrastowej niewydolności nerek. Kilka godzin po zabiegu, po konsultacji z lekarzem można zacząć pić wodę (najlepiej niegazowaną). W razie braku reakcji uczuleniowej można stopniowo włączać normalną dietę. Koronarografia jest badaniem inwazyjnym. Do najczęstszych powikłań należą: naczyniowe powikłania miejscowe (krwiak w miejscu wkłucia dodtętniczego, tętniak rzekomy, przetoka tętniczo-żylna, zator). nefropatia kontrastowa reakcja uczuleniowa na kontrast. 20 produktów, które zmniejszają ryzyko zawału serca Opublikowano: 08:33Aktualizacja: 14:26 Choroby układu sercowo-naczyniowego to wciąż główny powód śmierci Polaków. Dobra wiadomość jest taka, że możemy się przed nimi uchronić, a przynajmniej znacznie obniżyć ryzyko, stosując odpowiednią dietę. Sprawdź, które produkty obniżają cholesterol i pozwalają utrzymać tętnice w dobrym stanie. Dzięki tym produktom możesz skutecznie obniżyć ciśnienie krwi. AroniaOwoce jagodoweAwokadoBurakCzosnekGranatJabłkaJarmużKasza gryczanaKawaOliwa z oliwekOrzechyPełne ziarnaPomidorySiemię lnianeSojaSuszone moreleTłuste rybyZielona herbataZielone warzywa liściaste Aronia Choć Polska jest największym producentem aronii w Europie i na świecie, to nadal jest ona u nas mało popularna. A szkoda, bo aronia to najbogatszy w antyoksydanty owoc. Swoją antyoksydacyjną moc owoce aronii zawdzięczają przede wszystkim obecności antocyjanów nadających jej ciemną barwę. Antocyjany uszczelniają naczynia krwionośne, zapewniają im elastyczność i prawidłową przepuszczalność oraz zmniejszają lepkość krwi. Badania pokazują, że sok z aronii obniża ciśnienie krwi oraz poziom całkowitego cholesterolu i cholesterolu LDL we krwi. Aronia to jeden z pewniaków, które w profilaktyce kardiologicznej nie mają sobie równych. Owoce jagodowe Wszystkie owoce jagodowe są bogatym źródłem związków polifenolowych, które przeciwdziałają chorobom układu krążenia. Dlatego jedz je tak często, jak to tylko możliwe, szczególnie w sezonie: maliny, jeżyny, jagody, borówki, truskawki i poziomki. Badanie, które objęło 94 tys. kobiet, wykazało, że zjedzenie minimum trzech porcji tych owoców w tygodniu może obniżyć ryzyko zawału u kobiet o ponad 30 proc. Awokado Sięgamy po nie stanowczo za rzadko, a przecież awokado można tak łatwo i na kilka sposobów włączyć do codziennego menu. Miękkie awokado można potraktować jako smarowidło pieczywa. Do pieczywa świetnie sprawdzi się pasta z awokado (i np. serkiem lub suszonymi pomidorami). Można też dodać je do sałatki lub zielonego koktajlu. Warto wzbogacić dietę w awokado, bo kwasy tłuszczowe w nim zawarte pełnią nieocenioną funkcję w profilaktyce chorób serca. Pomagają obniżyć wysokie ciśnienie i poziom złego cholesterolu oraz trójglicerydów. Awokado jest również dobrym źródłem korzystnie wpływającego na pracę serca potasu. W przestrzeni zakupowej HelloZdrowie znajdziesz produkty polecane przez naszą redakcję: Trawienie WIMIN Lepszy metabolizm, 30 kaps. 79,00 zł Trawienie, Verdin Verdin Fix, Kompozycja 6 ziół z zieloną herbatą, 2 x 20 saszetek 15,90 zł Odporność, Good Aging, Energia, Trawienie, Beauty Wimin Zestaw z lepszym metabolizmem, 30 saszetek 139,00 zł Burak Azotany, w które bogate są buraku, w kontakcie ze śliniankami w jamie ustnej ulegają przemianie do tlenku azotu. Ten z kolei rozszerza naczynia krwionośne, ułatwia przepływ krwi i obniża ciśnienie. Ponadto buraki bogate są w silny antyoksydant – betaninę oraz obniżający ciśnienie potas i obniżający poziom homocysteiny kwas foliowy. Czosnek Regularnie jedzony czosnek obniża cholesterol we krwi oraz obniża ciśnienie tętnicze. Ponadto obecny w diecie czosnek poprawia przepływ krwi i pozytywnie wpływa na elastyczność naczyń krwionośnych. Profilaktycznie dla zdrowego serca najlepiej jeść 1-2 ząbki dziennie. Granat Silną moc antyoksydacyjną oprócz owoców jagodowych ma owoc granatu. Dzięki bogactwu związków polifenolowych granat obniża cholesterol we krwi i ciśnienie. Badania wykazały, że po roku regularnego stosowania soku z granatu obniżyło się ciśnienie krwi o 21 proc., zmniejszył się poziom „złego” cholesterolu i odwrócił się proces zwężania tętnicy szyjnej o prawie 30 proc. Jabłka „One apple a day keep the doctor away” – znacie to powiedzenie? Okazuje się, że jedzenie jabłek powoduje zmniejszenie ryzyka wystąpienia chorób układu sercowo-naczyniowego. Jabłka zawierają bowiem aktywny biologicznie związek – kwercytynę, która ma działanie przeciwzapalne i przeciwzakrzepowe. Jarmuż W profilaktyce chorób serca na uwagę zasługuje jarmuż dzięki zawartości glukozynolanów oraz witaminy K. Badania pokazują, że wypijanie codziennie 150 ml soku z jarmużu przez 12 tygodni wystarczyło, by u mężczyzn z hipercholesterolemią spadł poziom cholesterolu LDL, a wzrósł poziom cholesterolu HDL. Najwięcej korzyści przyniesie jedzenie jarmużu na surowo, np. w sałatce czy w świeżo wyciśniętym soku, lub zmiksowanego w zielonym koktajlu. Kasza gryczana To jedno z najlepszych źródeł pokarmowych magnezu. Wyniki badań wskazują, że zbyt niskie ilości magnezu są dodatnio powiązane z większym ryzykiem zachorowania i śmiertelności z powodu chorób układu sercowo-naczyniowego. Kawa Wiele badań wykazało, że picie 2-4 filiżanek kawy dziennie zmniejsza ryzyko zawału serca o 20 proc. Należy jednak pamiętać, że przesadzanie z kawą może być szkodliwe dla żołądka. Osoby z nadciśnieniem powinny się ograniczyć do 1 filiżanki dziennie. Oliwa z oliwek Dobra przede wszystkim z pierwszego tłoczenia i jedzona w postaci surowej, np. w sałatce. Jeśli stosujesz w kuchni oliwę z oliwek w takiej formie, możesz skutecznie obniżyć poziom cholesterolu we krwi. Badania pokazują, że sięgając regularnie po oliwę z oliwek, masz szansę zmniejszyć ryzyko zawału serca o ponad 40 proc. Orzechy Orzechy są bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 i omega-6, magnez, potas, kwas foliowy, kwas elagowy i witaminę E, która jest silnym antyoksydantem. Dzięki tym składnikom w diecie dla zdrowego serca zaleca się zjadanie codziennie ok. 30 g orzechów (niesolonych). Korzyści już z tak niewielkich ilości są ogromne: obniżenie cholesterolu całkowitego, LDL i trójglicerydów. Pełne ziarna Dzięki jedzeniu nieprzetworzonych produktów zbożowych możesz zwiększyć ilość błonnika pokarmowego w diecie. A ten obniża przyswajanie cholesterolu z pokarmu i zwiększa jego usuwanie z organizmu. Jedz razowe pieczywo, naturalne płatki zbożowe (np. owsiane), ciemny ryż i grube kasze. Pomidory Najwięcej korzyści osiągniesz z jedzenia pomidorów przetworzonych, np. sosu czy pomidorówki. W wyniku przetworzenia likopen – silny antyoksydant – jest łatwiej przyswajalny przez organizm. A to on jest silną bronią pomidorową w walce z chorobami układu krążenia. Oprócz likopenu pomidory są też bogate w witaminę C i potas, także bardzo ważne z punktu widzenia ochrony przed zawałem. Siemię lniane Bogate w błonnik pokarmowy oraz kwas tłuszczowy ALA (omega-3) siemię lniane jest doskonałym produktem chroniącym przed zawałem serca. Dzięki tym składnikom wpływa na obniżenie cholesterolu i trójglicerydów we krwi oraz obniża ciśnienie krwi. Śmiało dodawaj je do sałatek, koktajli, owsianki, chleba, ciasteczek, a nawet panierki. Nie kupuj siemienia odtłuszczonego, bo choć ma niższą kaloryczność, pozbawione jest drogocennego kwasu tłuszczowego ALA. Soja Białka soi zapobiegają zawałom serca. Minimum raz w tygodniu wymień mięso na soję i jej produkty. Możesz dodać tofu do sałatek lub zup albo przyrządzić jako stir fry. Suszone morele Suszone morele to jedno z najlepszych źródeł potasu w diecie. Razem z bananami, awokado, zielonymi liśćmi i ziemniakami mogą stanowić świetne uzupełnienie diety w potas. Naukowcy wykazali, że wysoka podaż potasu jest związana z 24-procentowym obniżeniem ryzyka udaru. Aby obniżyć ciśnienie tętnicze, WHO rekomenduje wszystkim osobom dorosłym zwiększenie dziennego spożycia potasu z żywności (do przynajmniej 3510 mg). Co to oznacza w praktyce? Jedz codziennie minimum 5 porcji warzyw i owoców, z czego wybieraj głównie te bogate w potas, np. suszone morele. Traktuj je jako przekąskę, dodawaj do owsianki, sałatek, a nawet pieczenia mięs i ryb. Tłuste ryby To najlepsze źródło chroniących serce tłuszczów omega-3: DHA i EPA. Znacznie więcej tego tłuszczu zawierają ryby pochodzące z wód słonych niż słodkowodne. Najlepiej jeść tłuste ryby morskie 2 razy w tygodniu. Zielona herbata Zielona herbata zawiera katechinę, potężny przeciwutleniacz, który wspiera metabolizm i zmniejsza wchłanianie cholesterolu. Najlepiej pić 1-2 filiżanki zielonej herbaty dziennie. Zielone warzywa liściaste Są bogate w witaminę E oraz foliany, które pomagają utrzymać niski poziom homocysteiny (jej wysoki poziom zwiększa ryzyko miażdżycy). Jedz je w postaci sałatki, dodawaj do kanapek i rób zielone koktajle. Małgorzata Różańska – dietetyczka z wykształcenia i zamiłowania. Jest właścicielką Poradni Dietetycznej Foodarea, w której uczy, jak dbać o siebie przez zdrowe odżywianie. Zobacz także Treści zawarte w serwisie mają wyłącznie charakter informacyjny i nie stanowią porady lekarskiej. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem. Małgorzata Różańska Zobacz profil Podoba Ci się ten artykuł? Powiązane tematy: Polecamy

jakie soki pić po zawale serca