Instructions. Soak died mushrooms for about 1 hour. When soft, chop (reserve water from soaking mushrooms). If using raw meat, cut into bite size pieces, sprinkle with salt and pepper. In a large pot (4–5 quart), heat oil and sear meat. Remove meat from pan, add cubed bacon and render for a few minutes. Ten przepis znajdziecie u nas także w wersji tekstowej, tam także fragment „Pana Tadeusza” opisujący bigos – zobacz. Przepis wideo na bigos „Pan Tadeusz” Składniki: 4 duże cebule, 3 kilogramy dobrej kapusty kiszonej, 500 gramów wołowiny gulaszowej (najlepsza będzie pręga), 1 kg gramów wieprzowiny (dobrze sprawdzi się łopatka) Bigos z kapusty kiszonej jest obowiązkową pozycją w kuchni, w której królują dania jednogarnkowe. Nie wystarczy jednak wiedzieć, jak zrobić bigos, ale też jak go doprawić, by urzekał aromatem. Na początek odciśnij kapustę z nadmiaru soku, zalej wodą i gotuj, aż stanie się miękka. Wcześniej umyj grzyby i namaczaj przez ok. 2 Doradzi, jak nie marnować jedzenia, kiedy warto zacząć przygotowywać noworoczny bigos i czym zastąpić cukier w diecie. W książce znajdziesz przepisy, które powstały z miłości do ludzi, szacunku do produktów i umiejętności słuchania historii opowiadanych przy wspólnym stole. Przepis na to, jak z tych składników ugotować staropolski bigos znajdziemy nawet w „Panu Tadeuszu” Adama Mickiewicza. „Bierze się doń siekana, kwaszona kapusta, Która, wedle Potem ponownie go gotuj przez ok. 2-3 godziny i znowu wyłącz. Powtarzaj cały proces tak długo, jak jest to możliwe. Mówi się, że najlepszy bigos jest dopiero po 3 dniach takiego ciągłego podgrzewania i studzenia. Tuż przed podaniem bigos z Pana Tadeusza mocno podgrzej i podawaj na ciepło jako samodzielne danie lub dodatek. . "W kociołkach bigos grzano; w słowach wydać trudno Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną; Słów tylko brzęk usłyszy i rymów porządek, Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek."(Adam Mickiewicz, „Pan Tadeusz”)„Bigosu smak przedziwny”Bigos jest potrawą tak szczególną, że w dedykowanym mu odcinku poświęcimy więcej miejsca sposobom przyrządzania. One to bowiem w dużym stopniu decydują o jego właściwościach zdrowotnych i odżywczych, nie mówiąc już o legendarny smaku. Jest wprawdzie ciężkostrawny, ale przede wszystkim sycący i pożywny. Dlatego było polecany min. jako doskonała potrawa dla potrawą sycącą, pożywny jest wprawdzie ciężkostrawny i dlatego był polecany. Podstawą bigosu jest oczywiście mięso, oraz kapusta kiszona. Nie może to być kapusta kwaszona tak, jak ta, którą najczęściej spotykamy w sklepach. Przede wszystkim musi to być „nasza”, biała kapusta – możliwie podobna do tych, które od wieków rosły na ziemiach polskich. Nie wolno też mieszać kapusty surowej z kiszoną. Zygmunt Gloger wspomina w Encyklopedii Staropolskiej Stare „…gospodynie wiedzą z tradycji , że bigos robiono zawsze bądź z kapusty kwaszonej szatkowanej, bądź niekwaszonej, ale na kwasie burakowym”.Jeśli chodzi o mięso, to jego dobór generalnie zależy od tego, jaką trwałość zakładamy dla naszego bigosu. Najlepszym mięsem na bigos jest dziczyzna. Dobrze nadaje się również wołowina, cielęcina i wieprzowina. Absolutnie nie mogą to być podroby. Z nimi bigos może być smaczny, tłustszy, ale też na pewno znacznie mniej trwały. Dlatego podrobów nigdy nie było w prawdziwym, staropolskim bigosie. Mięso na bigos powinno być suche, z wyjątkiem przerośniętego boczku i podgardla . Na tym etapie można wykorzystać mięso wędzone , jak równie samodzielnie przeprowadzić jego peklowanie, przez minimum kilkanaście godzin (optymalnie około dwóch dni). W tym celu powinniśmy przygotować odpowiednią zalewę, do której dodajemy sól i przyprawy. Warto uzupełnić ją również odrobiną miodu. Całość trzymamy w chłodnym i suchym miejscu. Do staropolskiego bigosu na pewno dodajemy suszone grzyby (np. borowiki). Są one cennym źródłem selenu. Jest to jeden z mikroelementów niezbędnych dla naszego organizmu, zwłaszcza dla funkcjonowania układów enzymatycznych. Tworzy (selen) antyutleniacz – peroksydazę glutationową, która chroni czerwone krwinki i błony komórkowe przez zgubnym wpływem wolnych rodników. Selen jest niezbędny do prawidłowego funkcjonowania tarczycy, a co za tym idzie układu odpornościowego. Dzięki selenowi grzyby znakomicie podnoszą zdrowotną atrakcyjność bigosu. Po pierwszym gotowaniu zalewamy bigos mocnym alkoholem. Wystarczy np. kieliszek wódki na garniec. Alkohol hamuje procesy gnilne, zapewniając w ten sposób naszemu bigosowi odpowiednią trwałość. Teraz odstawiamy bigos na kilka dni. Musimy pamiętać, żeby nie przechowywać bigosu w lodówce. Nigdy nie jest ona bowiem sterylna bakteryjnie. Dużo lepszy jest chłodny piekarnik, w którym wszak przy każdym pieczeniu wybijamy wszystko co żyje. Nie wolno stawiać odkrytego bigosu na dłużej koło sera. W takim towarzystwie bowiem błyskawicznie się psuje. Po drugim gotowaniu, jeśli chcemy zachować nasz wspaniały bigos na dłużej, warto przygotować dla niego kamionkowy garniec. Wnętrze owego garnca traktujemy wrzątkiem, po czym kiedy jest jeszcze ciepły pokrywamy cienką warstwą smalcu. Następnie wkładamy do niego chłodny bigos po czym wlewamy na górą kolejną porcję smalcu – tak, żeby nie miało do niego dostępu powietrze. Przygotowany w ten sposób bigos możemy bezpiecznie przechowywać nawet kilka miesięcy. W staropolskich domach bigos podawano „na gorące śniadanie, zwłaszcza dla wyjeżdżających w podróż i na wieczerzę. z kiełbasą podany przed zupą zaczynał obiad, a poprzedzany był kieliszkiem starki, piołunówki, lub gdańskiej wódki”. Polski bigos nosił dawniej zaskakujący przydomek – zwano go bowiem „hultajskim”. Według Glogera „…Można tylko przypuszczać, że ponieważ w najlepszym bigosie jest najwięcej posiekanego mięsa, zachodziła więc analogia pewna z hultajstwem, którem nazywano dawniej rozbójników i awanturników, napadających i siekających szablami (stąd też siekanie szablami zwano też "bigosowaniem"). ---------------------------------------------- Bigos wg. Zygmunta Glogera. Czas przygotowania: 2 godziny Czas duszenia: 2 dni Liczba porcji: 5 kg bigosu Kaloryczność kcal: 190 w 100 g bigosu Dieta:bezglutenowa Składniki: 1 kg kapusty świeżej - pół średniej główki 2 kg kapusty kiszonej + 2,5 szklanki wody do gotowania 80 g suszonych grzybów + 500 ml wody do moczenia 500 g łopatki wieprzowej 300 g łopatki wołowej 500 g boczku surowego bez skóry 500 g schabu wieprzowego od karku 50 g smalcu wieprzowego 180 g kiełbasy myśliwskiej podwędzanej 150 g boczku surowego wędzonego 150 g boczku parzonego wędzonego 2 duże cebule - do 400 g 50 g suszonych śliwek bez pestek - lub więcej 1 szklanka czerwonego, wytrawnego wina - można pominąć przyprawy i zioła: 5 ziaren ziela angielskiego, łyżeczka czarnego pieprzu, 5 liści laurowych, 1 goździk, 2 ziarna jałowca Bigos Szklanka ma u mnie pojemność 250 ml. Warzywa ważone były przed ewentualnym obraniem/przygotowaniem. Kalorie policzone zostały na podstawie użytych przeze mnie składników. Jest to więc orientacyjna ilość kalorii liczona na podstawie produktów, których użyłam w danym przepisie. Z podanej ilości składników otrzymasz około pięciu kilogramów domowego szykowaniem przepisu zachęcam też do przeczytania najpierw całego wpisu. W treści podaję bowiem dużo ciekawych porad dotyczących składników oraz ich zamienników. Być może zapragniesz coś zmienić, z czegoś zrezygnować lub dokupić jakąś przyprawę. Do duszenia bigosu polecam użyć garnka emaliowanego, żeliwnego emaliowanego lub garnka z mocną i nieprzywierającą powłoką o pojemności minimum siedmiu litrów. Nie używamy zaś garnków aluminiowych. Mój przepis na bigos domowy zawiera w składzie bardzo dużo mięsa. Zdaję sobie sprawę z tego, że większość z Was nie daje do bigosu tak dużej ilości mięs i wędzonek. Ja daję... ale jeśli Wy chcecie ograniczyć ilość mięsa w bigosie, to śmiało możecie zrezygnować np. z dodatku surowego schabu lub boczku oraz np. z boczku surowego wędzonego lub parzonego wędzonego. W bigosie będzie wówczas mniej mięsa, ale reszta składników (również przyprawy) pozostaje bez zmian. Bigos przepis Szykowanie bigosu zacznij od namoczenia suszonych grzybów. 80 gramów suszonych grzybów, to trochę więcej niż dwie garście grzybków. Suszone grzyby umieść w większym naczyniu i zalej dwiema szklankami zimnej wody... może być woda z kranu. Miseczkę przykryj np. talerzykiem i odstaw w suche i chłodne miejsce na 12 godzin, a najlepiej na całą noc. Grzyby wchłoną część wody i zmiękną. Różnicę widać od razu. Woda zrobiła się ciemna, a grzyby ładnie napuchły. Odcedź grzyby z wody, ale wody nie wylewaj. Wodę z moczenia grzybów dodajemy potem do bigosu. Odcedzone grzyby posiekaj na drobne paski. Dwa kilogramy kapusty kiszonej odciśnij dokładnie z wody a następnie posiekaj. Kapustę umieść w garnku. Wlej dwie i pół szklanki zwykłej wody z kranu lub wody filtrowanej (mniej lub więcej, ale tyle, by przykryć wodą kapustę). Kapusta kiszona z mojego przepisu będzie idealna o bigosu. Porada: Je nie płuczę kapusty kiszonej, ale odciskam ją ze słono kwaśnej wody. Dla mnie to taki kompromis smakowy. Jeśli wolisz bardziej kwaśny bigos, to nie odciskaj kapusty z wody. Jeśli zaś lubisz bigos bardzo łagodny, to możesz odciśniętą w wody kapustę kiszonką jeszcze dodatkowo przepłukać w zimnej wodzie i raz jeszcze odcisnąć. Zawsze polecam też najpierw sprawdzić smak kiszonej kapusty, bowiem jedne są mniej kwaśne i słone a inne bardziej. Małą główkę białej kapusty lub też pół większej główki (łącznie jeden kilogram) posiekaj i umieść na sitku w zlewie. Sparz kapustę wrzątkiem z czajnika. Sparzoną kapustę umieść w garnku razem z kapustą kiszoną. Garnek przykryj przykrywką. Zagotuj całość a następnie zmniejsz moc palnika do takiej, by kapusty tylko lekko mrugały. Gotuj je tak przez godzinę pod przykrywką. Porada: Jeśli chcesz zrobić bigos wyłącznie z użyciem świeżej kapusty (główka kapusty "słodkiej") z pominięciem kapusty kiszonej, to wystarczy, że do bigosu dodasz około jednego kilograma tartych na tarce, kwaśnych i twardych jabłek. Np. na dwa kilogramy kapusty dajemy jeden kilogram jabłek. Jabłka dodajemy wówczas pod koniec szykowania bigosu. W trakcie gotowania się kapusty przygotuj mięso. Surowe mięsa pokrój na małe kawałki: 500 g łopatki wieprzowej, 300 g łopatki wołowej, 500 g schabu wieprzowego od karku, 500 g boczku surowego bez skóry. Przygotuj też 50 g smalcu wieprzowego. Im więcej różnych mięs, tym bogatszy smak bigosu. Jak jednak wspomniałam wcześniej, możesz śmiało zrezygnować nawet z połowy mięs. Wówczas wszystkie inne składniki dajemy w tych samym ilościach. Jeśli zaś masz dostęp do dobrej jakości dziczyzny (mięso z dzika, sarny, kaczki lub zająca), to polecam zrezygnować np. ze schabu wieprzowego, na rzecz dziczyzny. Smalec roztop na dużej patelni a następnie wyłóż też razem wszystkie rodzaje pokrojonego mięsa. Mięso podsmażaj tak na średniej mocy palnika przez 40 minut. Co kilka minut zamieszaj całość przy pomocy drewnianej łyżki. Po godzinie gotowania kapustę razem z wodą przełóż do bardzo dużego garnka. Dodaj wszystkie przyprawy i zioła: 5 ziaren ziela angielskiego, łyżeczka czarnego pieprzu, 5 liści laurowych, 1 goździk, 2 ziarna jałowca. Wlej też wodę, która została z moczenia grzybów (jeśli nie jest gorzka) oraz dodaj posiekane grzyby. Dokładnie wszystko wymieszaj. Porada: Do bigosu możesz też śmiało dodać (oprócz wyżej wymienionych przypraw) gotową mieszankę przypraw do bigosu. To dobry sposób na doprawienie bigosu, gdy brakuje nam np. jałowca lub goździków. W gotowych mieszankach zazwyczaj je znajdziecie. Wystarczy jedna saszetka o wadze 20 gramów. Jeśli zaś dysponujesz wyłącznie mieszanką przypraw, to możesz dodać do 40 gramów mieszanki przypraw do bigosu. Kolejno dodaj też podsmażone na patelni mięso. Całość wymieszaj i przykryj przykrywką. Bigos gotuj cały czas na bardzo małej mocy palnika. Mieszaj, by się nie przypalił. Na samym końcu przygotuj cebule oraz wędzonki. Potrzebujesz dwie duże cebule, po 150 gramów boczku wędzonego surowego i parzonego oraz 180 g kiełbasy myśliwskiej podwędzanej. W pierwszej kolejności pokrój w kostkę boczek parzony i umieść go na patelni po mięsie. Gdy wytopisz już z boczku tłuszcz dodaj posiekaną cebulę. Po pięciu minutach podsmażania dodaj też pokrojony w kostkę boczek surowy wędzony. Podsmażaj całość dziesięć minut. Porada: Możesz też użyć wyłącznie kiełbasy a najlepiej po kawałku różnych kiełbas (Kiełbas nie trzeba wcześniej podsmażać... szczególnie tych podsuszanych). Możesz też użyć wyłącznie boczku wędzonego. Całkowicie dozwolone jest też dodanie pokrojonych w kosteczkę kawałków pieczeni, które zostały Ci z poprzednich obiadów np. pieczony schab lub karkówka. Po tym czasie całą zawartość patelni przełóż do garnka z gotującym się bigosem. Kiełbasę pokrój w kostkę i dodaj go bigosu. Posiekaj też drobno minimum 50 gramów suszonych śliwek. Jeśli nie masz śliwek suszonych, to bardzo dobrze sprawdzą się też domowe powidła śliwkowe. Wszystko bardzo dokładnie wymieszaj. Bigos gotuj na minimalnej mocy palnika przez cztery godziny. Jeśli planujesz dodać do bigosu czerwone wino, to zrób to pierwszego lub ostatniego dnia gotowania bigosu. Szklankę dobrego czerwonego wina lub też madery wlej do bigosu zaraz po dodaniu ostatnich składników lub też na dwie godziny przed wyłączeniem bigosu w dniu w którym chcesz go podać. Przynajmniej co 30 minut zaglądaj do bigosu i mieszaj go przy pomocy drewnianej łyżki, bowiem bigos lubi się przypalać. Następnego dnia ponownie podgrzewaj bigos przez przynajmniej dwie godziny. Bigos gotowy jest do jedzenia już pierwszego dnia, jednak podgrzewany drugiego lub nawet trzeciego, czy czwartego dnia robi się coraz lepszy. Pod koniec gotowania bigosu można też dodać przecier pomidorowy, jednak kuchnia staropolska nie znała kiedyś takiego dodatku. Ja przecieru nie dodaję, ale jeśli macie ochotę, to możecie wzbogacić smak bigosu o kila łyżek przecieru lub koncentratu z pomidorów, czy też posiekanych świeżych pomidorów bez skórki. Jeśli lubisz bardziej tłusty bigos, to śmiało.. dodaj więcej dobrej jakości smalcu wieprzowego lub też smalcu z gęsi. W razie potrzeby dodaj też do bigosu trochę soli lub też pieprzu, czy cukru. Jest jeszcze kwestia sporna, czyli szykowanie zasmażki do bigosu. Według mnie nie ma takiej potrzeby. Bogaty w składniki i długo duszony bigos będzie gęsty i zawiesisty bez zasmażki. Bigos polecam podawać bardzo gorący. Domowy bigos najlepiej smakuje z ciemnym pieczywem, ziemniakami oraz różnymi kluskami z ziemniaków. Koniecznie piszcie jakie są Wasze sprawdzone sposoby na pyszny bigos oraz smaczny sposób podania. Powodzenia! Bigos to potrawa którą przygotowujemy głównie w okresie Świąt Bożego Narodzenia czy Świąt Wielkanocnych. Kiedyś bigos królował także na weselach i przyjęciach rodzinnych. A tak naprawdę to świetny sposób na danie jednogarnkowe które czym dłużej i więcej odgrzewane zyskuje na smaku. Skąd wziął się bigos? Po pierwsze należy zacząć od nazwy bigos. Są różne przesłanki na temat pochodzenia nazwy tego dania. Najprawdopodobniej wywodzi się z niemieckiego imiesłowowej begossen albo beigossen czasowników begießen (oblać, polać) i beigießen (dolać) bądź włoskiego bigutta (kociołek do warzenia rosołu). Inna historia mówi z kolei o łacińskim pochodzeniu tego słowa mającym oznaczać podwójny smak- Bi to „podwójny”, a „gos” smak. Chodzi tu oczywiście o składniki czyli używanie do gotowania bigosu kapusty kiszonej i świeżej. Bigos ma natomiast swój początek w XV wieku, jak głosi legenda oszczędna gospodyni chcąc stworzyć danie z resztek które pozostały po świętach, ugotowała właśnie bigos. Aby przyrządzić bigos potrzebujemy sporo składników: świeża biała kapusta, kapusta kiszona, mięso – czasem w postaci pokrojonej kiełbasy, innym razem w postaci „ścinek” z pieczeni. Do tego grzyby, suszone śliwki oraz szereg przypraw ( pieprz, ziele angielskie, majeranek). Ilość mięsa powinna równoważyć się z ilością kapusty, ale częściej ilość kapusty jest dużo większa niż mięsa. Bigos właściwie stosowany był jako przystawka ale obecnie traktujemy do jako danie główne które podajemy z chlebem. Świetnym i oryginalnym rozwiązanie jest podawanie bigosu w "chlebku" który po trosze zjadamy wraz z bigosem. Przesłanki historyczne mówią, że istniało kilka rodzajów bigosu: 1. Bigos węgierski- gdzie dodatkiem była ostra papryka i duże ilość śmietany 2. Bigos litewski- w którym znaczącym dla smaku było dodawanie winnych, kwaśnych jabłek 3. Bigos myśliwski- jako mięso dodawano dziczyznę, a konkretnie sarninę bądź zająca oraz jagody jałowca 4. Bigos hultajski- składał się z olbrzymiej ilości siekanego mięsa i słoniny ( bardzo słynny w I Rzeczpospolitej). Nawet w naszej narodowej epopei "Pan Tadeusz" bigos był również cenionym za smak daniem: ..."W kociołkach bigos grzano; w słowach wydać trudno Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną; Słów tylko brzęk usłyszy i rymów porządek, Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek. Aby cenić litewskie pieśni i potrawy, Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy"... Warto także wiedzieć, że kapusta na bigos- szczególnie ta kiszona, najlepszej odmiany to: Kapusta głowiasta biała Amager, Kamienna Głowa Przepis na Bigos po śląsku Składniki: 1 kg kapusty kiszonej, połowa główki świeżej kapusty( ok. 1 kg), 25 dag boczku wędzonego, pół kg łopatki lub karczku, 25 dag wołowiny ( może być z rosołu), 10 dag słoniny, 2 szt kiełbasy śląskiej, 1 szklanka rosołu lub bulionu, 2 cebule, 10 dag suszonych grzybów leśnych, 10 szt wędzonych śliwek, 1 jabłko winne, 10-15 dag przecieru pomidorowego, woda, przyprawy wg uznania( sól, pieprz, ziele angielskie, liść laurowy, kminek, majeranek, papryka słodka), 1 szklanka czerwonego wytrawnego wina. Sposób przygotowania: Słoninę i boczek pokroić, wrzucić na patelnię, wysmażyć tłuszcz. Dodać pokrojone w kostkę: wołowinę, wieprzowinę i kiełbasę, a następnie dokładnie obsmażyć. Dodać pokrojoną cebulę i zeszklić. Wszystko przełożyć do większego garnka i postawić na niewielkim ogniu. Kapustę kiszoną odcisnąć, opłukać zimną wodą, pokroić i wrzucić do garnka. Świeżą kapustę pokroić i również wrzucić do garnka. Dodać wino, bulion i przecier pomidorowy. Ciągle mieszając wszystkie składniki. Suszone grzyby zalać niewielką ilością wody na ok. 10 min., aby zmiękły, następnie wraz z tą wodą wlać do bigosu. Dodać liście laurowe, ziele angielskie, ziarna jałowca, ziarna pieprzu. Gotować jeszcze ok. 2h, od czasu do czasu mieszając. Dolać trochę wody jeśli bigos jest za suchy. Bigos to potrawa godna każdego polskiego stołu i wbrew pozorom przygotowanie go wymaga użycia najlepszych składników. I pewnie ile domów tyle smaków. Niestety ja się za przyrządzanie bigosu nie biorę, bo w naszej rodzinie jest to męski obowiązek i chyba przyjemność, bo nas kobiet nie dopuszczają wtedy do garów. Tym razem jednak mój mąż zrobił wyjątek, abym mogła obfotografować cały rytuał:-) " Bierze się doń siekana, kwaszona kapusta, Która, wedle przysłowia, sama idzie w usta; Zamknięta w kotle, łonem wilgotnym okrywa Wyszukanego cząstki najlepsze mięsiwa; I praży się, aż ogień wszystkie z niej wyciśnie Soki żywne, aż z brzegów naczynia war pryśnie I powietrze dokoła zionie aromatem". fragment księgi IV – Dyplomatyka i łowy, „Pan Tadeusz” A. Mickiewicz Składniki: 1 główka białej kapusty, 1 kg kiszonej kapusty, 0,7 kg wołowiny, 30 dag kiełbasy polskiej, 10 - 15 dkg smalcu, 10 dkg suszonych podgrzybków, 1 słoiczek przecieru pomidorowego, 4 liście laurowe kilkanaście ziaren ziela angielskiego, sól, pieprz, cukier do smaku. Przygotowanie: Grzyby suszone przepłukać. Słodką kapustę dość grubo poszatkować, wrzucić do garnka i gotować, aby zmiękła. Kapustę kiszoną przepłukać, poszatkować, zalać odrobiną wody i gotować na wolnym ogniu. W czasie gdy obie kapusty się gotują, pokroić mięso w kostkę i podsmażyć na smalcu. Na drugiej patelni to samo zrobić z kiełbasą. Potem wymieszać słodką kapustę z kiszoną, dodać grzyby, mięso i kiełbasę, listki laurowe, ziele angielskie. Podlać wodą, dodać przecier pomidorowy. Przyprawić potrawę mielonym pieprzem i solą. Bigos gotować przez około 2-3 h na małym ogniu, lub zapiekać w piekarniku, co jakiś czas mieszając. Tak postępować przez co najmniej 3 dni ( czyli 3 razy po 2-3h każdego dnia). 3 dniowe gotowanie powoduje, że bigos ma najlepszą konsystencję i smak. Jeśli w czasie mieszania okaże się, że potrawa zaczyna przywierać do dna, dolać troszkę wody. Doprawić solą, pieprzem i cukrem. Podawać z pieczywem. Poziom trudności Bigos na wędzonej golonce – aromatyczny i pyyyszny. Bigos pierwszy raz pojawił się wśród naszych przodków (około XV), w ramach oszczędności polskich gospodyń, chcących po gospodarsku zużyć resztki pozostałe po Świętach, wykorzystując tradycyjnie przyrządzone kiszonki. W tym zestawie kiszona kapusta z mięsem okazała się zestawem idealnym i tak zostało. Już w XVII wieku z bigosu żartował w swojej fraszce pt. „Bigos w żałobie” Wacław Potocki, twórca barokowy i podczaszy krakowski. W pierwszej połowie XIX wieku w poemacie „Pan Tadeusz”, w księdze IV – „Dyplomatyka i łowy”, Adam Mickiewicz opisywał nasze narodowe danie tak: Bigosu smak przedziwny, kolor i woń cudną; Słów tylko brzęk usłyszy i rymów porządek, Ale treści ich miejski nie pojmie żołądek. Aby cenić litewskie pieśni i potrawy, Trzeba mieć zdrowie, na wsi żyć, wracać z obławy. Przecież i bez tych przypraw potrawą nie lada Jest bigos, bo się z jarzyn dobrych sztucznie składa. Bierze się doń siekana, kwaszona kapusta, Która, wedle przysłowia, sama idzie w usta; Zamknięta w kotle, łonem wilgotnym okrywa Wyszukanego cząstki najlepsze mięsiwa; I praży się, aż ogień wszystkie z niej wyciśnie Soki żywne, aż z brzegów naczynia war pryśnie I powietrze dokoła zionie aromatem. Bigos już gotów. Strzelcy z trzykrotnym wiwatem Zbrojni łyżkami biegą i bodą naczynie, Miedź grzmi, dym bucha, bigos jak kamfora ginie, Zniknął, uleciał; tylko w czeluściach saganów, Wre para, jak w kraterze zagasłych wulkanów. 50 lat później w „Potopie” Henryk Sienkiewicz bigosowaniem nazywał walkę, “siekanie” wroga; “– A hu! A co?! Dobrze wam psiajuchy!… Z Polakami zachciało się wam wojować? Macie teraz Polaków!! – Dawajcie ich sam!… Na szable ich!… Bigosować!…” Porcja na Świąteczne bigosowanie. Składniki: 1½ kg kiszonej kapusty + 1 kg kiszonej kapusty 1 wędzona golonka wieprzowa z kością (ok. ½ kg) 1 surowa golonka wieprzowa z kością (ok. ¾ kg) ½ kg pręgi wołowej 5 ziaren ziele angielskiego 3 liście laurowe 15 wędzonych śliwek 10 g suszonych grzybów leśnych sól do smaku Sposób przygotowania: Jeśli jest taka potrzeba kiszoną kapustę przepłukać (zalać zimną wodą i odcedzić) w celu odkwaszenia kapusty. Do garnka włożyć 1½ kg kapusty, na to ułożyć obie golonki oraz pręgę. Garnek przykryć pokrywką i na wolnym ogniu gotować ok. 1½ godziny. Odstawić do całkowitego wystygnięcia, najlepiej do następnego dnia. Mięso wyjąć z kapusty. Golonki obrać ze skóry i usunąć kości. Całe mięso pokroić na małe kawałki, przełożyć do garnka. Dodać pozostały 1 kg kapusty kiszonej, zamieszać. Pod garnkiem włączyć grzanie. Śliwki posiekać, dodać razem z pokruszonymi suszonymi grzybami do kapusty. Liście laurowe z zielem angielskim również dodać (ja umieściłam je w specjalnym koszyczku), posolić do smaku. Gotować powoli, na małym ogniu przez ok. 1½ godziny (często mieszać, żeby bigos się nie przypalił, jeśli jest za suchy dodać odpowiednią ilość przegotowanej, gorącej wody). Spróbować, czy bigos jest odpowiednio przyprawiony. Tak przygotowany bigos należy przechowywać w chłodnym miejscu – w lodówce, na balkonie lub parapecie, można go też zamrozić. Bigos na wędzonej golonce serwować na gorąco. Dobrze pasuje do schłodzonej … Smacznego!

pan tadeusz przepis na bigos